Podróż szlakiem jezior daje możliwość podziwiania różnorodnych krajobrazów i unikatowych miejsc z zupełnie nowej perspektywy. Dlatego przebywając w Piszu warto skorzystać z niezwykłych doznań, jakie oferuje rejs statkiem Smętek.
Spis treści
Smętek w krajobrazie Pisza
Pisz, zasłużenie nazywany bramą Mazur, jako pierwszy wita turystów przyjeżdżających do Krainy Tysiąca Jezior od południa. Usytuowany jest nad urokliwym jeziorem Roś i wypływającą z niego rzeką Pisą. Pisz szczyci się bogatą historią, ciekawymi zabytkami, jest idealnym miejscem wypoczynku dla osób uwielbiających kontakt z przyrodą. Miejscowość łączy Wielkie Jeziora Mazurskie z dorzeczem Narwi i Wisły. Jest to najbardziej uczęszczana droga transportowa łodzi z centralnej Polski na Mazury. Ponadto na rzece znajduje się port, z którego rozpoczynają się rejsy wycieczkowym statkiem Smętek.
Warto podkreślić, że na pobliskim jeziorze Roś rozpoczyna się popularny żeglarski Szlak Wielkich Jezior, który przez największe jezioro w Polsce – Śniardwy oraz Rynnę, Niegocin i Mamry dociera do Węgorzewa. Malownicze jezioro Roś położone jest kilometr na północ od miasta. Ma kształt zbliżony do krzyża. Składa się z trzech rynien złączonych łagodnymi łukami. Pieszo najlepiej do niego dojść kierując się najpierw wzdłuż Pisy, po chwili należy skręcić w prawo w asfaltową drogę prowadzącą wśród wierzbowych zarośli nad jezioro. Można tu wspaniale spędzić czas nad wodą, korzystając z walorów niezwykłej przyrody.
Skąd wzięła się nazwa statku?
Słowo smętek pochodzi z języka kaszubskiego (smãtk), wywodzi się z ludowych legend oraz pieśni. Oznacza demonicznego diabła, który złośliwie nęka ludzi, doprowadzając ich do cierpienia i wpędzając w smutek. Określenie stanowi prawdopodobnie pozostałość po kulcie jakiegoś bóstwa lub demona z czasów przedchrześcijańskich. W reportażu Melchiora Wańkowicza „Na tropach Smętka”, w którym opisuje swoją podróż po Prusach Wschodnich w 1935 roku, Smętek występuje zarówno jako postać z ludowych wierzeń Mazurów, jak i symbol postępującej germanizacji tej krainy.
Warto wiedzieć, że dla uczczenia zasług znakomitego reportażysty w obronie tożsamości Mazurów, w Piszu postawiono pomnik na cześć Wańkowicza, składający się z dwóch części usytuowanych po obu stronach rzeki Pisy. Jedna część obrazuje pisarza stojącego przy kajaku, na którym wraz z córką podróżował po jeziorach i rzekach mazurskich. Naprzeciwko, na bulwarze nadrzecznym, stoi wykonana z granitu książka przedstawiająca jego dzieło, przy której umieszczono kamienną tablicę ilustrującą trasę rejsu.
Skąd wypływa Smętek?
Do miejsca, z którego wypływa statek Smętek bardzo łatwo trafić. W pobliżu piskiego rynku przepływa rzeka Pisa, przy której zlokalizowana jest przystań. Od rynku do przystani, skąd kursuje Smętek, dzieli tylko kilkuminutowy spacer. Przystani tego osobliwego statku nie można przeoczyć, ponieważ znajduje się tuż przy kładce na rzece, w pobliżu hotelu „Nad Pisą”, przy ulicy Spacerowej 12. Przy samej przystani znajduje się parking dla samochodów osobowych oraz autobusów.
Oferta rejsów statkiem Smętek
Są różne opcje tras, które można zamówić u właściciela statku Smętek, ale te tradycyjne rejsy obejmują wycieczki rzeką Pisą na jezioro Roś, nad którymi leży miasto Pisz. Z jeziora można popłynąć na wiele mazurskich akwenów, które poprzez system kanałów tworzą szlak wodny Wielkich Jezior Mazurskich. Statek można również wyczarterować i popłynąć na specjalny rejs, realizowany zazwyczaj na potrzeby imprez firmowych czy rodzinnych uroczystości okolicznościowych (np. ślubów, komunii, urodzin). Co więcej, statek Smętek oferuje rejsy dla miłośników wędkowania – w znane tylko załodze statku miejsca, gwarantujące udany połów.
Kursy statkiem Smętek odbywają się w ramach rejsów:
- godzinnych – w sezonie letnim codziennie o godz. 11:00, 13:00, 15:00, 17:00, 19:00
- dla grup zorganizowanych – na zamówienie (cały system Jezior Mazurskich i rzeka Pisa)
- 5-godzinnych – na Jezioro Śniardwy (po wcześniejszej rezerwacji).
Smętkiem po jeziorze Roś i rzece Pisa
Statek Smętek rozpoczyna żeglugę, wychodząc z przystani na rzece Pisa. Następnie podąża w górę rzeki. Dociera do malowniczego jeziora Roś – czyli źródła, z którego rzeka wypływa. Pisa jest prawym dopływem Narwi. Mniejszymi rzekami zasilającymi Pisę są: Krutynia, Orzysza, Święcek, Wężówka. Długość wszystkich rynien jeziora Roś wynosi około 25 km. Powierzchnia akwenu sięga 1888 ha, a głębokość maksymalna to 31,8 metra. Jezioro posiada dobry system połączeń rzeczno-kanałowych z kilkoma akwenami.
W czasie godzinnego rejsu goście Smętka mają możliwość wysłuchania opowieści o historii miasta i regionu. Dowiedzą się na przykład o pochodzeniu nazwy Pisa czy Pisz, dlaczego Jezioro Roś nazywane jest potocznie „Warszawskim”, dlaczego rybacy mazurscy z dnia na dzień stali się kłusownikami oraz w jaki sposób w XIX wieku powstał Szlak Wielkich Jezior Mazurskich. Poza walorami poznawczymi, rejsy są doskonałą okazją do podziwiania urzekających krajobrazów i delektowania się pięknem mazurskiej natury.
Jak powstał Smętek?
Ciekawostką jest fakt, że Smętek jest jedynym statkiem na Mazurach o napędzie tylnokołowym, co sprawia, że równie dobrze radzi sobie płynąc pod prąd. Statek może zabrać na pokład do 60 osób. Wyposażony jest w zadaszenie, dzięki czemu turyści posiadają ochronę przed palącym słońcem i nie mokną w trakcie deszczu. Według opinii pasażerów, kapitan prowadzący Smętka jest prawdziwym wyjadaczem „wyżej szkoły żeglowania”, przy tym jest niezwykle uczynną i ciekawą osobą. Słynie z umiejętności barwnego powiadania i z dużego poczucia humoru. Właściciel Smętka- Witold Młynarczyk kupił kilkanaście lat temu starą barkę i z pomocą syna przebudował jednostkę na statek wycieczkowy. Od samego początku Smętek stał się dużą atrakcją turystyczną. Stale cieszy się ogromnym uznaniem oraz sympatią turystów odwiedzjących ten fascynujący region.
Zobacz również
- Mikołajki, rejsy statkiem szlakiem Wielkich Jezior Mazurskich
- Chill Out Bowling Pisz, kręgle w Piszu
- Jezioro Roś
- Mazury jesienią – zobacz co oferuje Pisz i okolice
- Basen w Piszu (Pływalnia)
Zdjęcie użyte we wpisie: Zbigniew Czernik, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons