Kociołek Szlachecki to ładna wieś położona w powiecie piskim. Jej korzenie sięgają roku 1555. Po dawnym dworku nie pozostało ani śladu, ale można obejrzeć tutaj park i budynki dawnego folwarku, a także cieszyć się ciszą i spokojem jakie oferuje jezioro Kocioł.
Spis treści
Jezioro Kocioł na mapie
Kociołek Szlachecki leży w północno-zachodniej części linii brzegowej jeziora Kocioł. W centrum wsi wznosi się neogotycki kościół z początku XX wieku wraz z wyniosłą wieżą umieszczoną w narożu korpusu. Fasadę wieńczy ozdobny szczyt z ostrołukowymi bledami. W środku można oglądać współczesne wyposażenie.
Jezioro Kocioł położone jest w połowie drogi miedzy Piszem i Orzyszem, tuż po wschodniej stronie drogi krajowej nr 644. W odległości około czterech kilometrów na zachód znajduje się największe w Polsce – Jezioro Śniardwy. Jezioro Kocioł otoczone jest łąkami, pastwiskami i popularnymi „daczami”.
Jezioro Kocioł w liczbach
Akwen jest typowym zbiornikiem morenowym o kształcie okrągłym. Linia brzegowa jest słabo rozwinięta. Szerokość jeziora Kocioł waha się od 1,70 km do 2,42 km w najszerszym miejscu. Powierzchnia tafli jeziora zajmuje 291,60 hektarów. Maksymalna głębokość to 26,4 m, natomiast średni pomiar wynosi 9,50 m. Długość linii brzegowej zbiornika to 6,68 km, a wskaźnik jej rozwinięcia – 1,09. Lustro wody znajduje się na wysokości 116 metrów n.p.m. Objętość wód jeziora wynosi 2770,0 tys. m3, a wskaźnik odsłonięcia – 30,7.
Wody zbiornika zalicza się, według różnych źródeł, do najwyższych klas czystości (I lub II).
Jezioro o brzegach porośniętych lasami
Do północnej części jeziora Kocioł wpływa rzeka Białoławka, stanowiąca łącznik z akwenem o tej samej nazwie. Jezioro Białoławka dalej, poprzez Kanał Wyszka, łączy się z Jeziorem Śniardwy. Na południu jeziora Kocioł znajduje się wypływ rzeki Wilkus, który łączy ten zbiornik z jeziorem Roś. Takie usytuowanie jeziora Kocioł umożliwia swobodne pływanie między tymi akwenami, jednocześnie zapewnia wymianę i natlenienie wody. Przez akwen wiedzie szlak kajakowy prowadzący z jeziora Roś na Śniardwy.
Woda jeziora Kocioł jest czysta i przejrzysta. Dno jest piaszczysto-muliste i twarde, gęsto porośnięte podwodną roślinnością. Tworzy ona, w płytszych miejscach, bujne dywany, które wynurzają się czasami na powierzchnię wody. Jest to doskonałe miejsce dla wszystkich gatunków ryb. Brzegi są z reguły płaskie, o łagodnie i równomiernie opadającym dnie. Tylko w zachodniej części brzegi są wysokie i stosunkowo strome. Roślinność wynurzoną tworzy szeroki pas szuwarów, głównie trzciny pospolitej (Phragmites Australis) i sitowa. Jako ciekawostkę można podać, iż w niezmiernie czystej wodzie jeziora Kocioł można spotykać rzadko spotykaną racicznicę oraz raki.
Wędkowanie w wodach jeziora Kocioł
Kocioł jest zbiornikiem typu sielawowego. Oferuje spokój i doskonałe warunki do wędkowania, dlatego o każdej porze roku można spotkać tu amatorów tego hobby. Jest to niezbyt duże łowisko, ale warte polecenia. Jego administratorem jest Polski Związek Wędkarski.
Populacja ryb w jeziorze Kocioł jest duża, zamieszkują w nim: wzdręgi, węgorze, sieje, okonie, leszcze, płocie, liny i szczupaki. Niektóre wyłowione na wędkę szczupaki osiągały tu nawet metrową długość i wagę ok. 1,5 kg! Miłośnicy wędkowania polecają połowy na granicy roślinności, gdzie można złowić duże okazy drapieżników oraz leszcze, płocie i liny. Są to miejsca w okolicy ujścia rzeki Wilkus, a także w okolicy rozległego blatu w północno-wschodniej części jeziora.
Atrakcje w okolicy jeziora Kocioł
Ziemia Piska ma do zaoferowania wiele ciekawych miejsc wartych odwiedzenia, w tym niezwykłe zabytki historii, fascynujące przykłady sztuki fortyfikacyjnej oraz wyjątkowe zakątki przyrodnicze:
- Dawny cmentarz ewangelicki z I połowy XIX wieku w Okartowie. Znajduje się tu m.in. kwatera wojenna z okresu I wojny światowej, w której pochowano 5 żołnierzy.
- Kościół z 1799 roku w Okartowie – w środku znajdują się przepiękne malowidła. Warto zwrócić uwagę na barokowy ołtarz główny i ambonę. Strop beczkowy pomalowany jest motywami roślinnymi, a trzy strony świątyni otacza bogato zdobiona empora.
- Fort Łyck na wyspie Czarci Ostrów (jednej z ośmiu wysp jeziora Śniardwy). Wzniesiona w 1784 roku twierdza pełniła rolę ośrodka badawczego artylerii, później także funkcję składu żywnościowego.
- Zabytkowy wiatrak holenderski w Nowych Gutach. Ten położony nad jeziorem Śniardwy obiekt przekształcono w stylowy pensjonat. Na zewnątrz można się zrelaksować przy ognisku lub grillu. Na tarasie dostępne są stoliki z parasolami i leżaki. Nieopodal funkcjonuje szkoła windsurfingu oraz wypożyczalnia sprzętu wodnego.
- Kościół pw. Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej w Kociołku Szlacheckim – ceglana neogotycka świątynia z początku XX wieku, którą wybudowano ze składek wiernych w czasie panowania cesarza Wilhelma II – w dowód wdzięczności i upamiętnienia jubileuszu 200-stulecia królestwa pruskiego. W latach 1978–1987 został gruntownie wyremontowany i przejęty przez parafię rzymsko-katolicką.
- Wieża widokowa w Kociołku Szlacheckim, niedawno przeznaczona do użytku, znajduje się przy ustronnej wiejskiej plaży nad jeziorem Kocioł. Na plaży, do dyspozycji letników, oddano także pomost pływający.
Zobacz też
- Jezioro Seksty
- Jezioro Pogubie Małe – jezioro wśród lasów świerkowo-sosnowych
- Jezioro Roś
- Kościół Rzymskokatolicki pw. Św. Jana Chrzciciela
Zdjęcie we wpisie: PanSG, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons