Jezioro Seksty, czyli południowa zatoka wielkiego jeziora Śniardwy, jest idealnym miejscem dla żeglarzy, a także miłośników wypoczynku z dala od zgiełku i tłumów, w bliskim kontakcie z niezwykłą naturą. Tylko tutaj o zmierzchu na spokojnej tafli jeziora można obserwować wyjątkowe zjawisko – wieloczerwone kręgi odbijających się promieni światła, krążące niczym na karuzeli.
Spis treści
Jezioro Seksty z bliska
Zbiornik, położony przy wschodniej granicy Mazurskiego Parku Krajobrazowego oraz rozległej Puszczy Piskiej, stanowi największą zatokę największego polskiego jeziora. Akwen leży w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie piskim. Od północnej strony wody zbiornika łączą się z jeziorem Śniardwy, przez bardzo płytką oraz wąską cieśninę zwaną Bramką Seksteńską. Od północnego zachodu łączy się z jeziorem Kaczerajno, oddzielonym od Sekst wąskim, bagnistym półwyspem o nazwie Kaczor. Natomiast na południowym wschodzie akwenu znajduje się wejście do Kanału Jeglińskiego, który jest najdłuższym kanałem na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich (WJM). Jezioro Seksty, poprzez Kanał Jegliński, łączy się z jeziorem Roś i rzeką Pisą.
Na południowych krańcach jeziora Seksty leży wieś Karwik, a w północnej części Zdory. Niedaleko znajdują się miejscowości: Trzonki, Jeglin, Imionek i Pisz. Dojazd do jeziora prowadzi drogą z Pisza. Jadąc w kierunku Orzysza, w Szczechach Wielkich skręcamy w lewo na Zdory lub w miejscowości Jeglin skręcamy w stronę wioski Karwik.
Jezioro Seksty w liczbach
Seksty zbliżone są swoim charakterem do jeziora Śniardwy z racji tego, że stanowią jego naturalną zatokę. W jego obrębie znajduje się jednak o wiele mniej kamienistych wypłyceń. Całkowita powierzchnia zbiornika to ponad 796,0 ha. Seksty odznaczają się stosunkowo niewielką głębokością maksymalną sięgającą 9,3 metra oraz słabym współczynnikiem rozwinięcia linii brzegowej. Średnia głębokość akwenu wynosi 2,6 m. Tafla wody jeziora leży na wysokości 116 m n.p.m. Długość maksymalna zbiornika wynosi 3 830,0 m, a największa szerokość 2 650,0 m. Objętość wód akwenu stanowi 20 696,0 tys. m3, wskaźnik odsłonięcia 306,2. Długość linii brzegowej osiąga 17,5 km.
W zaciszu jeziora
Seksty są bardzo urokliwym akwenem. Brzegi zbiornika, przeważnie niskie i otoczone podmokłymi terenami, porośnięte są trzcinami i liczną roślinnością przybrzeżną. W zachodniej części są nieco wyższe i otoczone dużym kompleksem leśnym, który wchodzi w skład malowniczej Puszczy Piskiej. W pozostałych częściach zbiornik otaczają przeważnie tereny pokryte pastwiskami i łąkami. Strefa przybrzeżna jeziora Seksty porośnięta jest roślinnością wodną, która tworzy niezbyt szeroki pas, sięgający 5 – 15 m od brzegu.
Na jeziorze Seksty, szczególnie w południowo-zachodniej części znajduje się wiele pomostów i miejsc postojowych. Nad brzegami znajdują się liczne kąpieliska oraz atrakcyjne pola biwakowe. Jezioro posiada kilka łagodnych i piaszczystych zejść do wody. W przeważającej części akwen stanowi oazę ciszy i spokoju. Jest wymarzonym miejscem dla osób spragnionych rekreacji z dala od gwarnych, turystycznych miejscowości. Akwen jest również atrakcyjnym miejscem dla amatorów wędkarstwa, na których czekają innymi okonie, karasie, leszcze, płocie, wzdręgi, liny, sieje, węgorze i szczupaki. Właścicielem łowiska jest Gospodarstwo Rybackie Śniardwy.
Na Seksty…
Jezioro znajduje się na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Począwszy od Bramki Seksteńskiej do Kanału Jeglińskiego wiedzie oznakowany szlak wodny prowadzący z Mikołajek do Pisza. Seksty nie są tak oblegane przez żeglarzy, jak inne jeziora szlaku WJM, lecz znajdują swoich wiernych miłośników. Pływając po jeziorze Seksty można skorzystać z wielu opcji do zacumowania, szczególnie w miejscowości Zdory, ponieważ znajdują się tu keje i liczne pomosty. Przy brzegach jeziora znajdują się bardzo wygodne miejsca biwakowe i postojowe, np. Binduga Port lub wierzchołek półwyspu Kaczor.
Co warto zobaczyć w pobliżu jeziora Seksty?
Największym miastem położonym niedaleko jeziora Seksty jest Pisz. Warto go odwiedzić ze względu na bogatą historię i liczne zabytki. Można zobaczyć tutaj między innymi pozostałości po zamku krzyżackim, neogotycki ratusz z 1900 roku, kościół św. Jana Chrzciciela z wieżą pochodzącą z XVII wieku oraz imponujące miejskie kamienice z epoki baroku.
Warto wybrać się na Zdory, największą wyspę Śniardw, ponieważ jest ona połączona groblą z wsią o tej samej nazwie. Ponadto roztacza się z niej wspaniała panorama na największe polskie jezioro. Widoczne są urokliwe wyspy: Pajęcza i Czarci Ostrów, a także południowy przesmyk na jezioro Seksty oraz Półwysep Kaczor.
Kanał Jegliński jest wielką atrakcją turystyczną. Kanał o długości 5250 metrów powstał w połowie XIX wieku z inicjatywy króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. Jest najdłuższym sztucznie wykonanym elementem szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Metrową różnicę poziomów pomiędzy jeziorami wyrównuje śluza Karwik, która leży około 650 m od jeziora Seksty. Ten obiekt hydrotechniczny z napędem elektrycznym wybudowano w latach 1945-49. Jeszcze kilkanaście lat temu prowadząca przez kanał droga wodna tętniła życiem, a śluza w Karwiku przeżywała prawdziwe oblężenie jachtów. Jednak coraz niższy poziom wody w jeziorach i rzekach sprawił, że łodzie docierają dziś szosami prosto do największych mazurskich przystani albo też zimują w hangarach dużych miejscowości mazurskich. Kanał Jegliński opustoszał, przez co stał się chyba najprzyjemniejszym z mazurskich kanałów.
Okolice jeziora Seksty doskonale nadają się na spacery po dużych lasach Puszczy Piskiej. Można wtedy obcować z niemalże dziką przyrodą i zbierać borówki lub grzyby.
Ghalas, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons